Zabrzeż

Zabrzeż - duża wieś letniskowa  (1266 mieszkańców wg stanu na 31 grudnia 2021) położona na granicy trzech grup górskich Beskidu Wysokiego: Gorców, Beskidu Wyspowego i Beskidu Sądeckiego, w kotlinie powstałej w miejscu, gdzie rzeka Kamienica wpada do Dunajca (370m. n.p.m.).

Wokół kotliny liczne wzniesienia: Byniowa (688m.) z doskonałym widokiem na Tatry i Beskidy, Twarogi (845m.) i Koziarnia (609m.) z szeroką panoramą szczytów Beskidu Wyspowego, Beskidu Sądeckiego i Pienin. Najstarsze ślady osadnictwa odkryto na Babiej Górze (446m.): * grodzisko z okresu kultury łużyckiej (III okresu brązu: 1200 -1000 r. p.n.e.) oraz wczesnej epoki żelaza (okres halsztacki) * powtórne osadnictwo na Babiej Górze miało miejsce w czasie krakowskiej fazy osadniczej (XII - XIII w.). Na szczycie góry od strony wschodniej widać wyraźne ślady głębokiej średniowiecznej suchej fosy.

W okresie średniowiecza ( przed 1312 r.) Zabrzeż, wraz z sąsiednimi wsiami będącymi obecnie jej przysiółkami (Wietrznica, Boczów i Byniowa), weszła do klucza wsi należących do starosądeckiego klasztoru klarysek i po- zostawała w nim aż do okresu rozbiorów W latach 1855 -1867 Zabrzeż należała do powiatu kroś- cieńskiego. Wówczas to zarządcami Zabrzeży, podobnie jak pobliskiej Kamienicy była rodzina Szalayów, właścigciele i twórcy uzdrowiska Szczawnica.

CO WARTO ZOBACZYĆ ? - jedyny w Polsce sztuczny tor Kajakowy " Wietrznice" rok otwarcia: 1996 grodzisko z okresu kultury łużyckiej oraz ślady grodu średniowiecznego osadnictwa (Babia Góra) - kościół parafialny o nowoczesnej bryle. Z Zabrzeży wywodzą się liczni artyści i twórcy ludowi, m.in.: Antoni Kurzeja - badacz dziejów wsi, autor książki " Z rodzinnych stron Mikołaja Zyndrama wodza spod Grunwaldu" Brody 1910; Jan Bucyk (1915-1976) - nauczyciel, artysta malarz, jego obrazy zdobią sale Urzędu Gminy w Łącku; Stanisław Klimek ( 1906-1985) - poeta ludowy, autor licznych wierszy głoszących piękno łąckiej przyrody; Dominik Konopka (1926-1985) - artysta rzeźbiarz, autor licznych rzeźb w drewnie o tematyce sakralnej; Franciszek Janc - artysta ludowy, twórca strojów górali łąckich, zdobywca licznych nagród i wyróżnień.

Tekst: Władysław Ścianek

Panorama Zabrzeży